Op mijn achttiende ging ik een half jaar in Milaan wonen en werken als au-pair. Toen ik daar in mijn vrije tijd alle denkbare interessante plekken bezocht, zei mijn werkgever (de moeder van het gezin waarin ik au-pair was): “Goh, jij komt op plekken waar ik nooit ben geweest. Jij ziet veel meer van de stad dan ik ooit heb gezien.” Als toerist ga je blijkbaar veel bewuster op zoek naar de bijzondere plekken van een stad of land, want in je eigen stad denk je dat je toch alles wel kent.
Ondanks dat ik in Nijmegen best veel musea en mooie plekken heb gezien en toeristische wandelingen heb gedaan, kwam ik deze week tot de ontdekking dat ik een bijzonder ritueel dat al twee jaar plaatsvindt, compleet heb gemist. Mijn moeder kwam een paar dagen langs en zij wees me op een mooi ritueel dat iedere avond bij zonsondergang gebeurt: de Sunset March. Op de nieuwe brug, De Oversteek, gaan iedere avond 48 lantaarns om de beurt aan, om de 48 militairen die zijn gesneuveld tijdens de ‘oversteek’ in 1944. En daarbij lopen dan ook nog eens iedere avond veteranen mee in het tempo van de lichten die aangaan. Ter nagedachtenis aan de militairen die op 20 september 1944 tijdens operatie Market Garden de Waal overstaken, maar ook om iedere veteraan die voor de vrijheid heeft gevochten, in ere te houden.
Met veteranen lopen
Als echte toerist in eigen stad, stonden mijn moeder en ik afgelopen week op de Oversteek, te wachten tot de lichten aan zouden gaan en de veteranen gingen lopen. We kwamen twee veteranen tegen die stonden te wachten tot de verlichting aan zou gaan en zij hun mars konden lopen. “Ah, waarom lopen jullie niet mee? Jullie zijn er nu toch!”, zei een van de twee mannen. Ach ja, waarom ook niet, dachten wij. Dus hup, de fiets aan de brug vast gemaakt en in afwachting van het eerste lampenpaar dat ging branden, stonden we op de brug.
Ook al lijkt het maar zo’n klein gebaar, van de ene naar de andere kant van de brug lopen, ik vond het toch indrukwekkend. De twee mannen met wie we meeliepen, vertelden over het initiatief dat in 2014 is gestart door de ‘Veteranen Overbetuwe’. Ook kwamen we aan de praat over de uitzendingen die hadden gehad en over de Tweede Wereldoorlog. Eenmaal aan de overkant aangekomen, stonden we nog even stil bij het monument dat voor de gesneuvelden is geplaatst.
Ik vind het iets bijzonders en speciaals dat er iedere avond bij zonsondergang tenminste een persoon de moeite neemt om de Sunset March te wandelen om de herinnering levend te houden. Dit gedicht van Robert Laurence Binyon brengt het wat mij betreft mooi onder woorden:
They shall grow not old, as we that are left grow old:
Age shall not weary them, nor the years condemn.
At the going down of the sun and in the morning
We will remember them.
