Kriskras door de smalle straatjes, bruggetjes links en rechts en hier en daar een varende gondel met daarin een zingende Italiaan en een groepje toeristen. Het klinkt ontzettend als een cliché , maar dit is toch écht Venetië. De stad waar naast prachtige piazza’s, kerken en leuke doorkijkjes nog veel meer huist. Zo ook het museum Gallerie dell’Accademia, waarin van 29 augustus tot en met 1 december een exclusieve tentoonstelling van Leonardo Da Vinci’s (1452- 1519) schetsen te zien is. L’Uomo universale: het werk van een man die alles kon.
Om bij de tentoonstelling van Da Vinci te komen, moet je eerst het hele museum doorkruisen. Eerst door een zaal met een met goud afgewerkt plafond en tegels in de vorm van bloemen. Hier hangen werken uit de Middeleeuwen. Afbeeldingen van het kindje Jezus met Maria en andere taferelen uit de bijbel zijn hier te zien. In een zaal verderop hangen juist enorme schilderijen van de stad Venetië in de vijftiende en zestiende eeuw. Piazza San Marco ( link) is één van de populaire onderwerpen van die tijd.
L’Uomo universale
Achter de zaal met de Venetiaanse schilderijen, begint de eigenlijke tentoonstelling. Een afbeelding van één van Da Vinci’s schetsen van een mannenhoofd is levensgroot afgebeeld op de muur waarachter de expositie begint. Deze bestaat uit 52 schetsen die de Italiaanse kunstenaar in de vijftiende en zestiende eeuw maakte.
Natuurgetrouwe schetsen
Da Vinci was niet alleen een bekend schilder van de Mona Lisa en Het Laatste Avondmaal, maar hij was ook erg geïnteresseerd in de natuur en in het lichaam van de mens. Dit is goed terug te zien in zijn schetsen. Tot in detail schetste hij bijvoorbeeld een been met alle spieren en pezen uitgewerkt.
Als je door de zaal loopt waarin zijn schetsen hangen, wordt duidelijk dat ook studies van planten en dieren bij zijn collectie horen. Vaak staan er naast die schetsen ook aantekeningen gekrabbeld. Die zijn niet makkelijk te lezen, omdat hij in spiegelbeeld schreef en van rechts naar links. Het is intrigerend om te zien hoe secuur zijn schetsen zijn, op elk klein detail lette hij, lijkt het. Naast natuurverschijnselen en mensen, schetste Da Vinci ook vliegtuigen en machines. Ook hier is zijn nauwkeurigheid goed te zien, elke millimeter heeft hij uitgewerkt. De meeste schetsen komen uit het archief van het museum zelf, maar een heel aantal werken in L’Uomo Universale komt ook uit andere musea in Italië en uit andere musea in Europa.
Hoogtepunt
In één ruimte van de expositie hebben veel mensen zich verzameld om een klein portretje. Het is de schets van de Vitruviaanse man ( link). Deze schets laat zien hoe Da Vinci de verhoudingen van het menselijk lichaam had uitgewerkt. Hij schetste een man met gestrekte armen en benen en liet aan de hand daarvan zien hoe de menselijke verhoudingen zijn. Een bijzondere onthulling, want na ruim twintig jaar is deze schets weer voor het eerst vertoond.
Opbouw tentoonstelling
Hoewel alle werken op zichzelf interessant zijn om te zien, is de tentoonstelling niet erg aantrekkelijk opgebouwd. Het zijn smalle ruimtes waarin veel werken zijn gezet. En dat terwijl de rest van het museum zulke grote en ruime zalen heeft waarin de schilderijen juist goed tot hun recht komen.
De universaliteit van L’Uomo universale, Leonardo Da Vinci, komt goed naar voren in deze tentoonstelling. De schetsen zijn ontzettend veelzijdig, van natuurverschijnselen tot aan vliegmachines. De historische waarde is heel groot, omdat sommige werken lang altijd niet tentoon worden gesteld en het museum op zichzelf is de moeite waard. Toch had de expositie zelf ruimer opgezet mogen worden met meer plek voor de schetsen. Leonardo Da Vinci verdient meer ruimte voor zijn werk.
