Verscholen in het bos op de Hoge Veluwe, staat het Kröller-Müller Museum. Hier huist de komende maanden, tot en met 7 september, de tentoonstelling Seurat. Meester van het Pointillisme. Een overzichtsexpositie van werken van de jonge Franse schilder Georges Seurat (1859 – 1891), die in zijn korte carrière een geheel nieuwe stijl aanboorde: het Pointillisme. Een bijzondere tentoonstelling die niet alleen inzicht geeft in Seurats stijl, maar ook in de tijd waarin hij leefde.
Met deze overzichtstentoonstelling is het Kröller-Müller het eerste museum in Nederland dat zowel tekeningen als schilderijen van Seurat uit musea over de hele wereld heeft samengebracht in één expositie. Van de ruim vijftig schilderijen die de kunstenaar maakte, zijn er 24 te zien. Daarnaast hangen ook 23 tekeningen van zijn hand in het museum, die hij aan het begin van zijn carrière maakte.
Het Pointillisme
Seurats techniek, het gepointilleerde schilderen, is het neerzetten van ontelbare kleine stipjes en streepjes in primaire kleuren en doordat de stipjes zo dichtbij elkaar staan, is het optische effect dat de kleuren zich als het ware vermengen. Door het gebruik van de stipjes krijgen zijn werken een statisch effect. Van dichtbij zijn de stippen goed te zien op zijn schilderijen, maar van een paar meter afstand is zijn afgebeelde werk één geheel waarin de kleuren samensmelten.
Tekeningen van Seurat
De expositie is over vier zalen verspreid, zodat zijn kleine, maar fascinerende oeuvre goed naar voren komt. In elke zaal staat een ander thema centraal, bijvoorbeeld plaatsen aan de Franse kust waar hij zijn schilderijen heeft gemaakt. Zo hangen ook de tekeningen bij elkaar, waarop Seurat landschappen, het boerenleven en ook silhouetten van mensen heeft afgebeeld. Op Femme au manchon (1884) heeft hij een vrouw getekend, waarvan alleen het silhouet zichtbaar is. Details zoals een mond, neus of ogen heeft hij niet meegenomen. Hiermee wil Seurat laten zien dat het om het geheel gaat en niet om de details. De silhouetten lijken een schaduw te zijn van het echte leven, waardoor zijn werk mysterieus wordt.
Bevriezen van de werkelijkheid
In zijn werk is te zien dat Seurat zich afzet tegen het impressionisme;(link)het weergeven van een vluchtige impressie. Bijvoorbeeld in Port-en-Bessin, le pont et les quais (1888), waarin het havenplaatje Port-en-Bessin is te zien, heeft hij in heldere, lichte kleuren een scherpe weergave gegeven van deze plek. De figuren die erop staan, lijken wat stijf, en zijn ook niet gedetailleerd. Het is als het ware een verstilling van het moment, Seurat bevriest de werkelijkheid in zijn schilderij. Hierin is te zien dat hij de hele omgeving in zich op heeft genomen en die in één keer zo goed mogelijk wilde vastleggen.
Parijs
Seurat schilderde niet alleen de kust, maar juist ook het stadsleven in Parijs. Een enorm contrast in vergelijking met de landschappen, is het schilderij Le Cirque (1890-1891). Dit schilderij heeft veel diepere en warmere kleuren dan zijn meeste schilderijen. Dit schilderij beeldt een circusvoorstelling uit en door de fijne kleine stipjes in het werk, zijn de lijnen goed te zien in het schilderij en ontstaat er een statisch beeld.
In Seurat. Meester van het Pointillisme is het uiteenlopende oeuvre van de jonge kunstenaar goed neergezet, waarin zowel zijn voorliefde voor de kust als het stadsleven in Parijs naar voren komen. Een interessante expositie waarin het leven van Seurat en zijn werken mooi zijn uitdiept.
